Konsekwencje wcielenia Jezusa Chrystusa (Refleksja na Adwent, cz. 4)

Wcielenie Jezusa Chrystusa miało ogromne skutki dla świata. Tylko dzięki inkarnacji mogło dojść do śmierci i zmartwychwstania Jezusa. W rezultacie czego dokonało się odkupienie i zadośćuczynienie za grzechy ludzkości. Czego dowiadujemy się o Bogu i o człowieku w kontekście wcielenia?   

Zobacz także: Czy można zrozumieć tajemnicę wcielenia? (Refleksja na Adwent, cz. 1)

Przyczyny wcielenia Jezusa Chrystusa (Refleksja na Adwent, cz. 2)

Błędy w rozumieniu wcielenia Jezusa Chrystusa (Refleksja na Adwent, cz. 3)

Co wcielenie mówi nam o Bogu?  

Wejście Boga w ludzką rzeczywistość w tak radykalny sposób, jakim jest wcielenie, to niewątpliwie kolejny moment ukazania się Boga człowiekowi. Z kart Starego Testamentu dowiadujemy się, że Bóg przemawiał do wybranych ludzi w różny sposób. Za pośrednictwem płonącego krzewu czy poprzez proroków, czy też przez natchnione teksty.  

Wcielenie można uznać za kolejny sposób, poprzez który Bóg chce przemówić do człowieka. Przypomina o tym autor Listu do Hebrajczyków: „Wielokrotnie i na różne sposoby przemawiał niegdyś Bóg do ojców przez proroków, a w tych ostatecznych dniach przemówił do nas przez Syna” (Hbr 1,1n). Można więc wyciągnąć wniosek, że Bogu zależy na tym, aby objawić się ludziom, i szuka na to różnych sposobów.  

Bóg nie jest rywalem człowieka 

W swojej książce Po pierwsze Chrystus. W kierunku postliberalnego katolicyzmu bp Robert Barron zauważa, że ludzki umysł, wola i namiętność oraz wolność osiągają punkt szczytowy w Jezusie. To On bowiem wiódł życie bezgrzeszne, całkowicie podporządkowane woli Bożej. I choć nie było ono wolne od cierpienia, to jednak było idealne i stawiane jako wzór do naśladowania. A to z kolei mówi nam coś ważnego o boskości.  

Bp Barron tłumaczy:  

Wcielenie dokonało się, a zatem obecność prawdziwego Boga nie jest dla człowieka inwazyjna ani niszcząca, Bóg nie jest dla niego rywalem. Wynika z tego, że istnieje związek polegający na współbytowaniu boskości i człowieczeństwa, w którym każdy element trwa w drugim, a człowieczeństwo zostaje wywyższone przez bliskość boskości[1]

Bóg jest bliski  

Wcielenie Jezusa jest zatem argumentem przeciwko światopoglądowi nowych ateistów opartemu na przekonaniu, że Bóg, zwłaszcza ten znany z kart Starego Testamentu. jest despotą skorym do okazywania przemocy. Inkarnacja zmienia także starotestamentowe postrzeganie Boga, przed którym człowiek odczuwa strach i do którego nie może się zbliżyć. Jezus poprzez wcielenie kładzie kres tej narracji i przypomina o pierwotnej relacji między Bogiem a człowiekiem.  

Bp Barron argumentuje: 

Wszystko to prowadzi do wniosku, że Bóg ujawniony we wcieleniu jest rzeczywistością, która pozwala drugiemu na istnienie, nawet wtedy, gdy Bóg się do niego zbliża. Stwórca jest zdolny do nieinwazyjnej i nieprzerwanej bliskości z tym, co stworzył, chociaż nie mamy żadnej możliwości, aby zrozumieć, w jaki sposób jest to możliwe[2].

Czego dowiadujemy się o człowieku? 

Jak już omawialiśmy w poprzednich rozważaniach na temat przyczyn wcielenia, Bóg decyduje się na inkarnację głównie ze względu na człowieka. Jezus, którego znamy z Nowego Testamentu, jest Tym, który objawia się dla dobra drugiego. Co więcej, spotkanie dwóch natur w Chrystusie pokazuje, że autentyczne człowieczeństwo nie ujawnia się w autonomii, ale poprzez poddanie się woli i planom Boga. 

Ponadto można uznać, że wcielenie w pełni umożliwiło ludzki udział w Bożym życiu. Św. Augustyn, który opierał swoją analizę na wcześniejszych tradycjach, pisał, że „Bóg stał się człowiekiem, aby człowiek mógł stać się Bogiem”.  

Bp Barron tłumaczy:  

Poprzez wcielenie, współbytowanie Ojca i Syna, [Bóg] stara się doprowadzić do współbytowania Boga i stworzenia oraz współbytowania stworzeń ze sobą nawzajem. W świetle całej Ewangelii wiemy, że ruch wcielenia zmierzał ku całkowitemu oddaniu na krzyżu: „A Ja, gdy zostanę nad ziemię wywyższony, przyciągnę wszystkich do siebie” (J 12,32). W hymnie z Listu do Kolosan czytamy, że ostateczne zjednoczenie wszystkich rzeczy odbędzie się przez Jezusa, a dokładniej rzecz biorąc, „przez krew Jego krzyża” (Kol 1,20). Zgodnie z powyższym objawienie chrześcijańskie naucza, że naturą Logosu jest najbardziej radykalna forma bycia-dla-drugiego – oddania siebie – która naznaczyła całą stworzoną rzeczywistość[3].

Wezwanie do nawrócenia 

Na koniec trzeba zapytać, jakie znaczenie powinno mieć wcielenie w życiu każdego człowieka. Warto zwrócić uwagę na analizę hymnu, który św. Paweł włączył do Listu do Filipian. Autor nawołuje swoich czytelników, aby ożywiało ich to samo dążenie, które było w Chrystusie Jezusie. Apostoł wyjaśnia, że „On, istniejąc w postaci Bożej, nie skorzystał ze sposobności, aby na równi być z Bogiem, lecz ogołocił samego siebie, przyjąwszy postać sługi, stawszy się podobnym do ludzi” (Flp 2,5–7). 

Św. Paweł zaprasza więc czytelników „do przeżycia metanoi, przemiany umysłu, a dokładniej rzecz ujmując, przyjęcia stanu umysłu charakterystycznego dla samego Jezusa. Jeśli w Ewangelii św. Marka przemiana ta działa się za sprawą przejścia od lęku do ufności, tutaj oznacza ona przejście od arogancji do pokory lub od niezależności do posłuszeństwa”[4] – tłumaczy amerykański hierarcha, bp Barron. Na wzór Jezusa człowiek jest więc zaproszony do rezygnacji z niektórych wygód życia i do posłuszeństwa Ojcu. Powinien patrzeć w kierunku Boga i Jego wybrać za swój ostateczny cel.  

Zakończenie  

Sobór chalcedoński, podczas którego sformułowano najważniejszy dogmat dotyczący osoby i natur Jezusa, wyjaśnił wiele kwestii dotyczących wcielenia. Jednak nie zakończył on debaty chrystologicznej. W trakcie tegorocznego Adwentu próbowaliśmy w skrócie przybliżyć najważniejsze wątki dotyczące tego cudu i należy podkreślić, że niniejsze artykuły nie wyczerpują tematu inkarnacji.  

Za bp. Barronem należy powtórzyć: 

wcielenie ma niezwykle bogatą historię rozciągającą się od czasów biblijnych przez burzliwe debaty wczesnych soborów, spekulacje św. Augustyna i św. Tomasza, rozmyślania mistyków aż po prace teologów politycznych i teologów wyzwolenia naszych czasów. Bez procesu intersubiektywnego rozważania, oceniania i oglądania od każdej możliwej strony pojęcie wcielenia nie mogłoby nawet rozpocząć właściwego ukazywania siebie.  

Zgłębianie tajemnicy wcielenia i dyskusje na ten temat wymagają kontynuowania. Chrystologia otwiera się na nowe interpretacje zwłaszcza w kontakcie z filozofią pozaeuropejskich kręgów kulturowych. Choć należy pamiętać, że sobór chalcedoński wykluczył pewne błędne interpretacje, to w tajemnicy wcielenia nadal mamy wiele do odkrycia. 

Przeczytaj także:

CZY JEZUS JEST MITEM? CZY JEZUS JEST KOPIĄ POGAŃSKICH BOGÓW, POCHODZĄCYCH Z RELIGII STAROŻYTNYCH?

JEZUS JAKO PODRÓBKA STAROŻYTNYCH BOGÓW. CO MÓWIĄ ZNAWCY RELIGII?

BIBLIJNE ŚWIADECTWA HISTORYCZNOŚCI JEZUSA

POZABIBLIJNE ŚWIADECTWA HISTORYCZNOŚCI JEZUSA

Sprawdź w księgarni:

[1] R. Barron, Po pierwsze Chrystus. W kierunku postliberalnego katolicyzmu, Warszawa 2021, s. 19.

[2] Barron, Po pierwsze Chrystus, s. 238.

[3] Barron, Po pierwsze Chrystus, s. 177n.

[4] Barron, Po pierwsze Chrystus, s. 192.