Stało się to bowiem, aby się wypełniło Pismo. Jakie są najważniejsze proroctwa narodzin Jezusa i dlaczego warto je znać 

Podczas bożonarodzeniowej lektury Pisma Świętego nietrudno zauważyć, jak często ewangeliści przywołują fragmenty Starego Testamentu – wprost lub poprzez aluzję – opisując pewne szczegóły dotyczące narodzin Chrystusa. Szczególnie łatwo zauważyć to w Ewangelii według św. Mateusza, który pisząc do Żydów, starał się przekonać ich, że Jezus jest Zbawicielem – Mesjaszem oczekiwanym i zapowiedzianym od wieków1T. Hergesel, Historia zbawienia według św. Mateusza, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 1991, t. 44, nr 1–3, s. 25–36, https://doi.org/10.21906/rbl.968.  . Dzisiejszemu czytelnikowi wszystkie te odniesienia i aluzje mogą wydać się zaskakujące. Dlaczego są one takie ważne i gdzie szukać ich źródeł?  

Wzbudzę twojego potomka po tobie… 

Zacznijmy od początku. Słowo „mesjasz” pochodzi od hebrajskiego mashiach i oznacza „namaszczony” lub „wybrany”. Grecki odpowiednik to słowo Christos, co zostało spolszczone jako „Chrystus”. Termin „mesjasz” (w Biblii Tysiąclecia „mesjasz” lub „Chrystus”) występuje w Nowym Testamencie aż 529 razy 2Por. R. Morgenthaler, Statistik des Neutestamentlichen Wortschatzes, Zürich —– Frankfurt am Main 1958, s. 156. Za: T. Jelonek, Teologia biblijna, Petrus, Kraków 2011,....

Jedną z najstarszych zapowiedzi nadejścia Wybrańca, który zaprowadzi panowanie Boże na wieczność, znajdziemy w przemowie proroka Natana do Dawida: 

Kiedy wypełnią się twoje dni i będziesz musiał odejść do twoich przodków, wzbudzę twojego potomka po tobie, którym będzie jeden z twoich synów, i utwierdzę jego królowanie. On zbuduje Mi dom, a Ja utwierdzę tron jego na wieki. Ja będę mu ojcem, a on będzie Mi synem; łaskawości mojej nie cofnę od niego, jak cofnąłem od tego, który był przed tobą. Osadzę go w moim domu i w moim królestwie na zawsze, a tron jego będzie utwierdzony na wieki (1 Krn 17, 11–14). 

Za czasów Jezusa oczekiwanie Mesjasza było już powszechną nadzieją w narodzie żydowskim, przy czym wiązało się ono raczej z oczekiwaniem wyzwolenia politycznego i otrzymania ziemi na własność3T. Jelonek, Teologia biblijna. . Takie nastroje wzmocniła dodatkowo okupacja rzymska, której doświadczali Żydzi w I wieku. O rozpowszechnionym wyobrażeniu Mesjasza, który będzie nauczał i czynił niezwykłe znaki, świadczyć może fakt, że żydowskie władze religijne podejrzewały, iż może nim być Jan Chrzciciel (zob. J 1,19-20). 

Przyjrzyjmy się teraz niektórym najbardziej znanym zapowiedziom narodzin Mesjasza. 

Z narodzeniem Jezusa Chrystusa było tak: 

• Mesjasza poprzedzi wysłannik 

Oto Ja wyślę anioła mego, aby przygotował drogę przede Mną, a potem nagle przybędzie do swej świątyni Pan, którego wy oczekujecie, i Anioł Przymierza, którego pragniecie. Oto nadejdzie, mówi Pan Zastępów. (Ml 3,1)  

Wypełnienie: Mt 11,10. 

• Mesjasz będzie pochodził z rodu Jakuba… 

Widzę go, lecz jeszcze nie teraz, 

dostrzegam go, ale nie z bliska: 

wschodzi Gwiazda z Jakuba, 

a z Izraela podnosi się berło. 

Ono to zmiażdży skronie Moabu, 

a także czaszki wszystkich synów Seta. (Lb 24,17) 

• …i z królewskiego rodu Dawida 

 I wyrośnie różdżka z pnia Jessego, 

wypuści się odrośl z jego korzeni. (Iz 11,1) 

Wypełnienie: rodowody Jezusa w Mt 1,1 i Łk 3,23–38. 

• Urodzi się w Betlejem 

A ty, Betlejem Efrata, 

najmniejsze jesteś wśród plemion judzkich! 

Z ciebie mi wyjdzie 

Ten, który będzie władał w Izraelu, 

a pochodzenie Jego od początku, 

od dni wieczności. (Mi 5,1) 

Wypełnienie: Mt 2,1. 

• Zostaną Mu złożone dary po Jego narodzinach 

Królowi Tarszisz i wysp  

przyniosą dary,  

królowie Szeby i Saby  

złożą daninę.  

I oddadzą mu pokłon wszyscy królowie,  

wszystkie narody będą mu służyły. (Ps 72,10–11) 

Wypełnienie: Mt 2,11. 

To tylko kilka proroctw opisujących przyjście Mesjasza, które spełniły się w Chrystusie. Według badaczy jest ich dużo więcej – najbardziej konserwatywni wymieniają ponad sto, inni nawet ponad czterysta4Zapowiedzi proroków Starego Testamentu spełniają się w Jezusie w sposób zupełnie wyjątkowy, Deon.pl, https://deon.pl/wiara/zapowiedzi-prorokow-starego-testamentu-spelniaja-sie-w-jezusie-w-sposob-zupelnie-wyjatkowy,1249955. . Dotyczą nie tylko narodzin, ale całego życia Chrystusa oraz Jego śmierci. Niektóre opisy zawierają zaskakujące szczegóły i wręcz drobiazgową zgodność z przebiegiem pewnych kluczowych wydarzeń z życia Jezusa (por. Ps 22,16–19, który opisuje sposób śmierci Mesjasza, mimo że ukrzyżowanie nie było wtedy jeszcze praktykowane), inne są poetyckie lub wzbudzają niekończące się dysputy5Na przykład niemal od samych początków chrześcijaństwa istnieje spór o rozumienie słowa „almah” w Iz. 11,1, zob. M. Rosik, Błogosławieństwo przeklętych, 2017, https://mariuszrosik.pl/blogoslawienstwo-przekletych/. . Imponującą i przejrzystą listę proroctw dotyczących życia i misji Jezusa wraz z ich wypełnieniem znaleźć można na przykład tutaj (w jęz. angielskim). 

Dlaczego w Boże Narodzenie warto poznać i zapamiętać przynajmniej te najważniejsze? 

Jestem nim ja, który z Tobą mówię 

Jak wcześniej widzieliśmy, kwestia potwierdzenia, że Jezus naprawdę jest oczekiwanym Mesjaszem, była niezwykle ważna dla autorów Nowego Testamentu. Pierwsi uczniowie Jezusa odpowiedzieli na Jego wezwanie, ponieważ byli przekonani, że „znaleźliśmy Mesjasza”. Andrzej rzeczywiście musiał traktować te słowa poważnie, skoro odłączył się od Jana Chrzciciela i poszedł  za Jezusem (por. J 1,41). Sam Jezus, chociaż unikał publicznego nazywania siebie Mesjaszem i nie chciał, aby o tym rozgłaszano (prawdopodobnie z powodu skojarzeń politycznych, por. Mt 16,20), na pytanie Jana Chrzciciela odpowiada o sobie w słowach będących niewątpliwą aluzją do starotestamentalnych zapowiedzi Zbawiciela:  

[…] «Idźcie i donieście Janowi to, coście widzieli i słyszeli: niewidomi wzrok odzyskują, chromi chodzą, trędowaci doznają oczyszczenia i głusi słyszą; umarli zmartwychwstają, ubogim głosi się Ewangelię. A błogosławiony jest ten, kto we Mnie nie zwątpi». (Łk 7,22–23)  

Przyjmował również wyznania wiary w prywatnych rozmowach i był gotowy ujawnić swoją misję tym, którzy w Niego uwierzyli:  

Rzekła do Niego kobieta: «Wiem, że przyjdzie Mesjasz, zwany Chrystusem. A kiedy On przyjdzie, objawi nam wszystko». Powiedział do niej Jezus: «Jestem nim Ja, który z tobą mówię». (J 4,25-26) 

To podkreślenie wypełnienia Bożych obietnic nadejścia Zbawiciela, wiele wieków po tym, kiedy pierwszy raz zostały ogłoszone (por. Rdz 3,15), pozwala nam zrozumieć, że Biblia nie jest zbiorem oderwanych od siebie opowiadań moralistycznych, których nauczyliśmy się na katechezie szkolnej lub które możemy czytać dzieciom na dobranoc. Biblia to jedna, spójna opowieść o Bożej miłości do nas, mająca jednego nadprzyrodzonego Autora. Dlatego nie tylko Stary Testament zapowiada Nowy6Por. słynne powiedzenia św. Augustyna: Novum in Vetere  latet et in Novo Vetus patet  (w Starym Nowy się kryje, a w..., ale również Nowy Testament pozwala nam zrozumieć prawdziwy sens wydarzeń ze Starego Testamentu i poznać znaczenie długiego oczekiwania na Zbawiciela. 

Skoro sam Jezus podkreślał, że jest wypełnieniem nadziei na Zbawiciela, który ustanowi wieczne królestwo Boże, warto o tym pamiętać szczególnie w tym czasie, kiedy uobecnia się wśród nas cud Jego wcielenia i kiedy przyświeca nam nowa nadzieja: na Jego powtórne przyjście i wieczne panowanie pokoju. 

Powierzono Mu panowanie, 

chwałę i władzę królewską, 

a służyły Mu wszystkie narody, ludy i języki. 

Panowanie Jego jest wiecznym panowaniem, 

które nie przeminie, 

a Jego królestwo nie ulegnie zagładzie. (Dn 7,14)