Kto stworzył Boga?

Matt Fradd

Kto stworzył Boga?

Prezentujemy możliwe odpowiedzi na stary ateistyczny argument przeciw chrześcijaństwu: „Jeśli wszystko musi mieć swoją przyczynę, to kto stworzył Boga?”.

 

Jak należy zareagować na standardową kontrę: „Jeśli wszystko potrzebuje przyczyny, to co było przyczyną Boga?”.

Po pierwsze, filozofowie i teologowie nie utrzymują, że wszystko, co istnieje, potrzebuje przyczyny. Oni twierdzą, że przyczyn potrzebują niektóre rzeczy, na przykład niemające początku lub te, które nie muszą istnieć.

Jeśli coś powstało w określonym momencie (to znaczy: jeśli miało początek), wówczas musi istnieć przyczyna, która stanowi wyjaśnienie, dlaczego tak się stało. Jeśli jednak coś istnieje poza czasem – jak Bóg – to nie potrzebuje wyjaśnienia swego początku, bo go nie ma.

W ten sam sposób, jeśli coś nie musi istnieć, potrzebujemy wyjaśnienia, dlaczego to coś istnieje. Jeśli jednak coś musi istnieć – jeśli jest bytem koniecznym, jak Bóg – to nie wymaga dalszych wyjaśnień.

Rzeczy, które postrzegamy we wszechświecie, łącznie z samą przestrzenią i samym czasem, wydają się mieć początek, a zatem potrzebują przyczyny – powodu, dla którego w ogóle się zaczęły.

W ten sam sposób żaden poszczególny fragment materii we wszechświecie nie wydaje się konieczny. Żadna cząstka materii mogłaby nie istnieć. Dlatego dla każdej z nich potrzebujemy wyjaśnienia, dlaczego istnieje.

Wierzący filozofowie i teologowie wskazują zatem na ideę Boga jako stanowiącą ostateczne wyjaśnienie tych rzeczy. Ale ponieważ Bóg jest istotą konieczną, istniejącą poza czasem, nie potrzebuje dalszych wyjaśnień.

W rzeczywistości pytanie „Kto stworzył Boga?” jest bezsensowne, gdyż sprowadza się do pytania: „Kto stworzył istotę niestworzoną?”.

Podobnie jak mnie, może ciebie też zaskoczyło to, że w swojej książce Bóg urojony znany ateista Richard Dawkins powtarza tę linię argumentacji, nazywając ją „głównym argumentem swojej książki”. Autor ten pisze: „Jeśli argumentacja przytoczona w tym rozdziale zostanie uznana za prawidłową, oznacza to, że główna przesłanka religii – hipoteza Boga – jest nie do obrony”1Richard Dawkins, Bóg urojony, tłum. Piotr J. Szwajcer, Wydawnictwo CiS, Warszawa 2007,  s. 222, 224 [tłumaczenie nieznacznie zmieniono, dostosowując....

Oto podsumowanie argumentacji Dawkinsa:

 

  1. Jednym z największych wyzwań stojących przed ludzkim intelektem jest wyjaśnienie, w jaki sposób pojawiła się we wszechświecie tak nieprawdopodobna złożoność wyglądająca na zaprojektowaną.
  2. Zupełnie naturalną pokusą jest, by pozór projektu uznać za autentyczny przejaw działalności projektanta.
  3. To wiodąca na manowce pokusa, gdyż hipoteza projektanta nieuchronnie prowadzi do jeszcze większego problemu, do pytania o to, kto zaprojektował projektanta.
  4. Najbardziej pomysłowym i najlepszym wyjaśnieniem jest darwinowska teoria o ewolucji drogą doboru naturalnego.
  5. W fizyce nie mamy równoważnego wyjaśnienia.
  6. Nie należy porzucać nadziei, że także w fizyce pojawi się kiedyś wyjaśnienie równie potężne, jak darwinizm w biologii.

Zatem Bóg prawie na pewno nie istnieje2Patrz Dawkins, Bóg urojony, s. 223–224.  Autor niekiedy odbiega od dosłownego przytoczenia słów Dawkinsa, co starano się oddać w....

 

No cóż, nie trzeba doktoratu z filozofii, żeby zauważyć, że wniosek Dawkinsa: „Dlatego Bóg prawie na pewno nie istnieje” w żaden sposób nie wynika z jego przesłanek (nawet jeśli były one prawdziwe).

Jest to jeden z powodów, dla których filozof William Lane Craig pisze o argumentacji Dawkinsa:

 

Kilka lat temu mój kolega ateista Quentin Smith bezceremonialnie określił argument Stephena Hawkinga przeciwko Bogu w Krótkiej historii czasu mianem „najgorszego argumentu ateistycznego w historii myśli zachodniej”. Myślę, że wraz z pojawieniem się Boga urojonego nadszedł czas, aby uwolnić Hawkinga od ciężaru tej korony i uznać objęcie tronu przez Richarda Dawkinsa.

 

Matt Fradd

Przypisy:

  • 1 Richard Dawkins, Bóg urojony, tłum. Piotr J. Szwajcer, Wydawnictwo CiS, Warszawa 2007,  s. 222, 224 [tłumaczenie nieznacznie zmieniono, dostosowując je do oryginału – przyp. red.].
  • 2 Patrz Dawkins, Bóg urojony, s. 223–224.  Autor niekiedy odbiega od dosłownego przytoczenia słów Dawkinsa, co starano się oddać w niniejszym przekładzie w stosunku do opublikowanego polskiego wydania (przyp. tłum.).

Nota bibliograficzna:

Tłumaczenie z języka angielskiego: Piotr Bylica.

Tekst pod tytułem Who Created God? ukazał się pierwotnie w serwisie Catholic Answers,  https://www.catholic.com/magazine/online-edition/who-created-god?_gl=1*we4b9p*_up*MQ..*_ga*NTExMzI2NDA4LjE3MTUwNzQyMzk.*_ga_C1P2JNZ1YB*MTcxNTA3NDIzOC4xLjEuMTcxNTA3NDMyNS4wLjAuMA. Tłumaczenie i przedruk za zgodą Redakcji Catholic Answers.

Przeczytaj także