Obowiązki względem rodziców, starszych i przodków

W różnych kulturach na przestrzeni dziejów wskazywano na konieczność właściwego stosunku do rodziców, starszych i przodków.

Starożytne Indie

W staroindyjskim traktacie o zacności ‒ ojca porównuje się z Panem Stworzeń, a matkę z ziemią i nakazuje się posłuszeństwo względem nich:

Pana Stworzeń [obrazem] ojciec, matka znów jest [obrazem] ziemi […] dla tego, kto [im zadość czynić] nie próbuje, jałowe są wszystkie dzieła. […] Oto zacność oczywista i najwyższa (Manusmryti, czyli traktat o zacności).

Według tego samego traktatu ważni są też dzieci, starcy, słabi i chorzy:

Dziecko, starzec, słaby, chory są [tak ważni, jakby byli] przestworzy rządcami (Manusmryti, czyli traktat o zacności).

Babilonia

Na liście grzechów babilońskich tabliczek z zaklęciami czytamy:

„[…] pogardzał ojcem i matką?” (Lista grzechów).

Starożytny Egipt

W starożytnym Egipcie było jasne, że należy pomagać swemu ojcu oraz starcom:

Byłem laską u boku mego ojca […] wchodziłem i wychodziłem na jego żądanie (cyt. za: Encyclopedia of Religion and Ethics).

Pielęgnowałem starca, dałem mu swoją laskę” (cyt. za: Encyclopedia of Religion and Ethics).

Należy też pamiętać o przodkach:

Nie zabierałem ofiar składanych duchom zmarłych (cyt. za: Księga wychodzenia za dnia).

Kultura starohebrajska

Czci wobec rodziców i szacunek wobec starszych domaga się Bóg, którego wyznają Żydzi:

Czcij ojca twego i matkę twoją (Wj 20, 12).

Przed siwizną wstaniesz, będziesz szanował oblicze starca (Kpł 19, 32).

Starożytna Grecja

W starożytnej Grecji idea wspierania rodziców też nie była obca:

U człowieka […] należy cenić […] to, co ma w nim wyższy stopień doskonałości. A co to jest w nim takiego? To, że […] jest podporą swoich rodziców (Epiktet, Diatryby).

Indianie Ameryki Północnej

Jak donosili siedemnastowieczni misjonarze mający kontakt z Indianami:

Widać, że troszczą się […] o starców (Indianie z Ameryki Północnej).

Starożytne Chiny

W starożytnych Chinach spotykamy podobne podejście:

 Kto bacznie odda swym rodzicom ostatnie posługi i ofiarą uczci najdalszych swych przodków, temu lud podległy szczodrze cnotą odpłaci (Konfucjusz, Dialogi konfucjańskie).